Aldwin Gerritsen

 

Top 2024:

2024 was voor mij muzikaal een mooi jaar. Er kwamen veel nieuwe releases uit die mij aanspraken. Ik had er dan ook een flinke kluif aan om een rangorde te maken. Maar liefst 25 nieuwe releases kwamen in aanmerking om in mijn jaarlijst te verschijnen en dan moet je keuzes maken. Ik heb me daarom voorgenomen om in 2025 de luisteraars van Xymphonia nogmaals kennis te laten maken met deze uit 2024 geselecteerde releases. Ook was 2024 het jaar waarin we na 32 jaar onze vaste zondagavondse radiouitzendingen bij AAFM in Almelo moesten stoppen. Mooi dat we in 2025 in de 33ste jaargang verder kunnen gaan met uitzenden bij twee radiostations: Delta FM in Vroomshoop en Radio 350 in Rijssen/Holten. Zo enthousiast als ik was over het muzikale jaar, zo teleurgesteld was ik – en velen met mij - dat er een aantal festivals zijn gestopt. Bijvoorbeeld het jaarlijkse Night of the Prog Festival, vlak bij St. Goarshausen, in het Loreley-Amfitheater, hoog boven de Rijn: de 17de editie was afgelopen zomer de laatste. Organisator Winfried Völklein somt een aantal redenen op: de organisatoren worden er niet jonger op maar een opeenstapeling van slecht nieuws de afgelopen jaren vormt de belangrijkste oorzaak. De Brexit, de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne hebben bij elkaar gezorgd voor een sterke stijging van kosten en het moeilijker kunnen boeken van bands. De personeelssituatie is ook lastiger geworden en het festival heeft met logistieke uitdagingen op het festivalterrein en de omgeving daarvan te maken. Night of the Prog is een niche-festival, maar moet wel volgens economische principes gerund worden. En dat is jaar na jaar steeds lastiger geworden. We zien ook in Nederland een aantal festivals stoppen. Zo mogen er geen versterkte concerten meer gegeven worden in het prachtige openluchttheater in Valkenburg omdat die teveel geluidsoverlast veroorzaken. Daardoor kan het Midsummer Prog Festival voortaan niet meer op deze locatie worden gehouden. Voor 2025 is uitgeweken naar de tuin van de Muziekgieterij in Maastricht. In onze concertagenda lees je de details. Benieuwd wat 2025 ons muzikaal gaat brengen...

1. Barock Project – “Time Voyager” (eigen beheer)
2. Huis – “In The Face Of The Unknown” (Unicorn Digital)
3. Apairys – “Ni L'Espace, Ni Le Temps...” (eigen beheer)
4. Big Big Train – “The Likes Of Us” (InsideOut/Sony Music)
5. MEER - “Wheels Within Wheels” (Karisma Records)
6. Kaipa – “Sommargryningsljus” (InsideOut/Sony Music)
7. Kite Parade – “Disparity” (White Knight Records)
8. Drifting Sun – “Veil” (eigen beheer)
9. Leprous – “Melodies Of Atonement” (InsideOut/Sony Music)
10. Anderson, Jon & The Band Geeks – “True” (Frontiers)

1. Barock Project – “Time Voyager” (eigen beheer)
De wens van Barock Project is om de progressieve rockmuziek uit de jaren 70 te vernieuwen. Dit door de mooie en perfecte structuur van de klassieke muziek (voornamelijk barokmuziek) te combineren met een rock- en popstijl en een beetje jazzharmonie. Barock Project werd opgericht in 2004 door toetsenist en componist Luca Zabbini. Het in 2015 verschenen album “Skyline” werd door Xymphonia gekozen tot Album van de Maand november. De productie van “Time Voyager” is al prachtig warm, maar de sound van de drums valt extra op en kan wedijveren met die op Simon Phillips' albums. En niet alleen de productie is goed voor elkaar, ook compositorisch zit het wel snor. Met “Time Voyager” lijkt Barock Project zichzelf te overtreffen. Bij ieder nummer denk je dat het album niet beter kan worden. Bovendien is het een toegankelijke album. Voor mij is het de absolute nummer één van het jaar 2024.
Websites:
https://www.barockproject.net/
https://www.facebook.com/barockproject
 

2. Huis – “In The Face Of The Unknown” (Unicorn Digital)
Sinds het verschijnen van het debuut “Despite Gardian Angel” in 2014 staat het Canadese Huis garant voor volle én gloedvolle neoprog, met doorwrochte zang, sfeervolle keyboardpartijen, fijn gitaarwerk en meeslepende composities met ruimte voor veel pakkende melodieën. Huis werd ooit opgericht uit grote bewondering voor 'ons eigen' Knight Area en heeft mede daarom ook een Nederlands klinkende naam. “In The Face Of The Unknown” is het vierde werkstuk en heeft opnieuw de klasse die we inmiddels kunnen verwachten van een band waar Michel St. Père zijn naam aan verbonden heeft. Niet alleen is hij de man achter het label Unicorn Digital, tevens bestiert hij Mystery, dat ook al zo'n goede relatie met Nederland heeft. Resultaat is een heel emotievol puur symfoalbum. Net als The Barock project hebben de albums van Huis altijd hoog in mijn jaarlijstjes gestaan. Augustus 2016 was “Neither In Heaven” Xymphonia's Album van de Maand.
Websites:
https://www.huisband.com/
https://www.facebook.com/huisband .
 

3. Apairys – “Ni L'Espace, Ni Le Temps...” (eigen beheer)
Vijf jaar na het debuut “Vers La Lumière” bracht Apairys afgelopen jaar een opvolger uit, “Ni L'Espace, Ni Le Temps...”, die laat horen dat er goed is geluisterd naar de huidige tijdgenoten. Tevens zijn de nodige Arena- en Pendragon-invloeden waarneembaar, maar ook elementen uit de muziek van Yes en het meer proggy werk van Steven Wilson klinken door, maar dan wel met een Frans sausje. “Ni L'Espace, Ni Le Temps...” is een goed geproduceerd album waarop Apairys zeven hoofdgerechten serveert tussen zes interludes. Het heerlijke samenspel tussen gitaar en toetsen alsmede het fijne drumwerk springen eruit. Bellières heeft een fijne stem met een zacht timbre, die hij soms fluisterend inzet en waarbij de Franstalige zang zeker geen probleem is voor de luisteraar die die taal niet machtig is. Waarschijnlijk heeft dit album in 2024 de meeste CD-uren gemaakt; een fijne originele progplaat.
Websites:
https://apairys.bandcamp.com/album/ni-lespace-ni-le-temps
https://www.facebook.com/apairys .
 

4. Big Big Train – “The Likes Of Us” (InsideOut/Sony Music)
Met “The Likes Of Us” brengt Big Big Train een opvolger uit voor het in januari 2022 verschenen “Welcome To The Planet”. Het markeert een belangrijk moment voor de internationaal befaamde progressieve rockband. Dit album volgt op een uitdagende periode voor de groep, na het onverwachte verlies van zanger David Longdon, eind 2021. Met de introductie van nieuwe frontman Alberto Bravin, voorheen van Premiata Forneria Marconi, markeert het album ook de nieuwe samenwerking van de band met het platenlabel InsideOut Music. Hiermee komt een einde aan de bijna twintig jaar durende traditie van het in eigen beheer uitbrengen van muziek. Een beter en harmonieuzer samenspel dan in nummers als “Oblivion” kan een mens zich haast niet wensen. Progressieve rock die rijk is aan kleur en variatie. Kortom: “The Likes Of Us” biedt progressieve rock van de bovenste plank, maar dat waren we eigenlijk ook al van de band gewend.
Websites:
https://www.bigbigtrain.com/
https://insideoutmusic.bandcamp.com/album/the-likes-of-us-24-bit-hd-audio
https://www.facebook.com/bigbigtrain .
 

5. MEER – “Wheels Within Wheels” (Karisma Records)
In 2021 werd het overweldigende “Playing House” met grote overmacht verkozen tot Xymphonia's Album van het Jaar. Na drie jaar is de band rond Knut en Johanne Kippersund Nesdal klaar met de opvolger. Er is een vol jaar gewerkt aan “Wheels Within Wheels”, met als doel het meest dynamische en intense MEER-werkstuk te produceren. Vanaf de eerste tonen van albumopener “Chains Of Changes” is het herkenbare geluid van dit octet present. De kracht van deze Noren is dan ook dat ze veel verschillende stijlen beheersen, die ze veelvuldig in één nummer weten te persen. MEER is er heel goed in geslaagd een zeer dynamisch album te maken en veel van de nummers ademen bij vlagen ook wel kalmte en rust uit. Ook bij de optredens komt het energieke van de samenzang goed uit de verf.
Websites:
https://www.facebook.com/MEERmusikk/
https://meer.bandcamp.com/album/wheels-within-wheels
 

6. Kaipa – “Sommargryningsljus” (InsideOut/Sony Music)
Patrik Lundström, de frontman van de Zweedse band Ritual, is al 22 jaar tevens zanger van Kaipa. De leadpartijen wisselt hij bij deze groep rond toestenist Hans Lundin af met zangeres Aleena Gibson én af en toe Lundin zelf. Vanaf “Notes From The Past”, de plaat waarmee in 2002 de heroprichting werd ingeluid, werd een consistent oeuvre opgebouwd, waarin sommige platen misschien wat inwisselbaar waren. Zeer gecharmeerd waren we echter van het sterke “Urskog”, dat in 2022 in onze Xymphonia-jaarlijst een nette 8ste plaats behaalde. We durven te stellen dat het nu verschenen “Sommargryningsljus” het hoge niveau handhaaft. Het is alweer het tiende album van het huidige Kaipa, dat nu dus dubbel zoveel platen heeft gemaakt als de originele band (die tussen 1973 en 1982 bestond en waar Roine Stolt de originele gitarist van was). Het uitluidende titelnummer en het intro zijn de enige Zweedstalige songs en tevens de korste stukken op een verder Engelstalig album met composities van tussen de 10 en 15 minuten: vertaald naar het Nederlands opent de plaat met zomers schemerlicht om met zomerdaglicht te eindigen. De composities bieden veel wisselingen van sfeer, met pittige passages, volbloed symfonische solospots, die soms uitmonden in haast naar jazzrock neigende uitspattingen en hier en daar wat folkrockinjecties.
Websites:
https://kaipa.info
https://www.facebook.com/Kaipa.music

 

7. Kite Parade – “Disparity” (White Knight Records)
Andy Foster bracht onder de naam Kite Parade nog maar in 2022 zijn debuut “The Way Home” uit en in 2024 was het derde album van de multi-instrumentalist al een feit. Op dit “Disparity” worden vrijwel alle instrumentale partijen en zang weer door Foster zelf gedaan, van gitaar tot toetsen tot saxofoon. De ritmesectie is wel uitbesteed. Met zijn prettige stem draagt Foster de melodieuze zanglijnen en ieder nummer heeft wel óf een crispy gitaar, óf fijne toetsensolo. De ervaren en veelzijdige Foster (die z'n geld verdient als muzikant op cruiseschepen) lijkt het allemaal met het grootste gemak uit zijn mouw te schudden en Rob Aubrey zorgde net als voorheen voor de dynamische en zeer welluidende mix.
Websites:
https://kiteparade.bandcamp.com/
https://www.facebook.com/KiteParadeMusic/

8. Drifting Sun – “Veil” (eigen beheer)
Drifting Sun bestaat al sinds midden jaren negentig en bracht al 9 albums en de nodige EP's uit, waarbij de bezetting nogal eens wisselde. Op het nu verschenen tiende album “Veil” zijn er opnieuw line-upveranderingen te bespeuren ten opzichte van voorganger “Forsaken Innocence” (2019), waarop voor het eerst zanger Jargon (van Verbal Delerium) en bassist John Jowitt (Rain, ex-IQ, ex-Frost*, ex-Jadis, ex-Arena, etc., etc.) te horen waren. Die twee zijn gebleven, nieuwe gitarist is Ralph Cardall (Thedeepstate) en drummer is niemand minder dan Fudge Smith (ex-Pendragon). Bandleider, enig overgebleven oprichter en componist van vrijwel al het materiaal is Pat Sanders. Hij weet een persoonlijke draai te geven aan het in neoprog gewortelde materiaal. Een mooi neoprog-album.
Websites:
https://driftingsun.co.uk/
https://driftingsun.bandcamp.com/album/veil
https://www.facebook.com/driftingsunband
 

9. Leprous – “Melodies Of Atonement” (InsideOut/Sony Music)
“Melodies Of Atonement” is het negende studioalbum van de Noorse progmetalband Leprous (geteld vanaf het eigenbeheerdebuut “Aeolia” uit 2006). Negen albums in 18 jaar, waarbij het er over het algemeen stevig aan toe ging. Echter, met het verschijnen van dit nieuwe album kunnen we nu meer spreken van 'toegankelijke progmetal'. De kans is aanwezig dat er nu een tweespalt komt in de toenemende, door de jaren heen opgebouwde schare fans. Waar zij voorheen werden verwend met een combi van volle orkestrale muziek met een zware dramatische sound, aangevuld met de krachtige uithalen van zanger Einar Solberg, is er nu meer ruimte voor een songmatige aanpak. “Melodies Of Atonement” is een toegankelijke plaat geworden met frisse composities en experimenten. Daarbij zijn de gitaarsolo's en orkestrale arrangementen naar de achtergrond verdwenen, om plaats te maken voor electobeats, sequencers en vervormde gitaareffecten. Tijdens een interview voor iO Pages 194 vroeg Edwin Ammerlaan aan twee leden van de band of ze zich zorgen maken over de reactie van de fans op stilistische veranderingen. Nee, was het antwoord, want ondertussen zijn de fans wel gewend dat Leprous zich steeds weer opnieuw probeert uit te vinden. Ook bij hen zal de waardering voor “Melodies Of Atonement” daardoor groeien bij herhaalde beluistering.
Websites:
https://leprous.net/
https://www.facebook.com/leprousband/
 

10. Anderson, Jon & The Band Geeks – “True” (Frontiers)
Drie maanden geleden bereikt Jon Anderson de gezegende leeftijd van 80 jaar. In aanloop naar deze mijlpaal kwam hij in augustus 2024 met sterk nieuw werk op de proppen: het album “True”, gemaakt met The Band Geeks. Deze groep, waarmee Anderson ook tourde, is gevormd rond multi-instrumentalist/producer Richie Castellano, die alweer jarenlang deel uitmaakt van Blue Öyster Cult. Van die groep viel trouwens het eveneens in 2024 verschenen album “Ghost Stories” nogal tegen. Het nieuwe album “True” is het meest Yes-achtige solo-album van Anderson tot nu toe. Maar toch maakt het album een frisse, energieke indruk: Andersons stem is in fantastische vorm en de muziek die Castellano en zijn mannen neerzetten klinkt als een klok. De Yes-referenties zijn dan ook niet irritant, maar roepen eerder een glimlach op. Zo bevat "Counties And Countries" vele Steve Howe-achtige gitaarloopjes, een ritmisch motiefje dat is geleend uit “And You And I” en een synthsolo die opzichtig refereert aan Rick Wakemans Moog-solo in het eindstuk van "Startship Trooper" zoals te horen is op "Yessongs". En ja, de orgelsolo in de epic “Once Upon A Dream” verwijst naar “Awaken”. En het grootse basgitaargeluid is natuurlijk geheel in de traditie van dat van Chris Squire.
Websites:
https://www.jonanderson.com/
https://www.facebook.com/TheJonAnderson/
https://richiecastellano.com/bandgeek/

 

 

Tenslotte:

Prachtige uitgave:

Speciaal wil ik “A Grateful Homage” van About Floyd nog weer onder de aandacht brengen. Meer dan dertig jaar sleutelden Chris Willemsen en Jan de Roos aan hun droom: het realiseren van het ultieme eerbetoon aan Pink Floyd. In 2024 maakten ze hun droom waar met het uitbrengen van dit drie CD's herbergende boxje. Een mooie prestatie van eigen bodem, dat ook nog eens het originele werk van Pink Floyd eer aan doet.

Beste concert:

Op 27 september zag ik met mijn vrouw een optreden van Nick Cave & The Bad Seeds in de Ziggo Dome in Amsterdam. Ik ging in eerste instantie mee omdat mijn vrouw al fan is vanaf het begin. Ik was een beetje sceptisch. Maar het bleek een 3 uur durende show waarbij ik omver werd geblazen. Wat een energie en wat een fantastische band en vooral een zeer gepassioneerde Cave! Een concert dat je bij de strot greep.

Opvallende constatering:

Qua steviger werk staat alleen Leprous in mijn de top tien. Dus geen nieuwe Opeth, Nightwish, Evergrey of Vanden Plas. Er staat dus wel een progmetaltitel bij de eerste tien en op de voornoemde lijst van 25, maar niet in de bovenste regionen.